Spoiler Kelimesinin Türkçesi

[halilesen]

Kendimin bu ecnebi kelimeyi kullanmamak için çok çaba sarf ettiğimi hatırlıyorum. Lakin sonunda mağlup oldum. Bu kelimeyi artık kullanıyorum. Kullanmak zorunda kalıyorum. Çünkü alternatifi gibi gözüken "ip ucu" kelimesi spoiler'ın karşılığı değil.
Google Çeviri ile kelimeyi Türkçeye çevirdiğimizde bir şeyin önceden reklamı çıkmaktadır. Lakin bu sanki daha çok kelimenin lügat manasına benziyor. Dahası kelimeyi İngilizce lügatlerde arattığımız zaman birkaç alan terimini yok sayarsak aşağıdaki neticeler ortaya çıkmaktadır.

Spoiler isim

* Bozan bir kişi veya şey.
* Soyan veya tahrip eden kişi; yağmacı; yağmacı.
* Nihai zafer şansı olmayan ancak bir başkasının şansını bozacak kadar iyi olan herhangi bir rakip, yarışmacı veya aday.

Daha çok bir filmden veya diziden bahsedilirken spoiler vermek gibi telaffuzlarda bulunulan bu kelimenin umuma yayılan bir kullanım için lisanımızda bir karşılığını bulmamız lazım geldiğini düşünmekteyim.
Bu başlık altında fikirlerimizi, araştırma neticelerimizi ve tavsiyelerimizi toplayalım, hep birlikte bu konu üzerine münakaşa edelim.

[cernesn]

Galiba bazı altyazılarda "heves kıran" gibi bir çeviri görmüştüm. Hevesle, alaka ile ilgili bir kelime.

[acimatriyarka]

Sürpriz bozan şeklinde kullanıyorum ben. Bu kullanım pek yaygın olmadığı için yanlış anlaşılma olmaması adına parantez içinde "spoiler" diye de belirtiyorum.

[halilesen]

Her ne kadar şimdi diyeceklerim hoşuma gitmese de bence tek kelimenin ifade ettiğini ve herkesin bildiğini kullanmak iki veya iç kelimelik manaları kullanmaktan daha iyi gibi. İyi diyorum çünkü spoiler kelimesinin bizde bir mazisi yok. Diğer taraftan sürpriz bozan, heves kıran gibi ifadeler sadece onun manası gibi duruyor. Okunuşu gibi yazmak da abes kaçabiliyor: sıpoylır (ki böyle kullanılmamalı.)

Lakin tam ve doğru bir Türkçe karşılık bulmak, birleşmiş bir kelime dahi olsa ehemmiyet arz etmektedir. Bu kelimenin illa Türkçe kökenli olması icap etmiyor, sadece bizimle mazisi olan bir kelime olsa kafi.

[acimatriyarka]

Katılıyorum. Tek, anlaşılır, kolay telaffuz edilen ve aşina olduğumuz bir kelime bu soruna çözüm olacaktır.

Ekşi Sözlük'te spoiler için türkçe karşılık önerileri diye bir başlık açmışlar. Birisi "çıtlatı" diye bir kelime önermiş. Kullanır mıyım bilmiyorum ama çok hoşuma gitti.

[halilesen]

Kulağa hoş geliyor. Çıtlatmaktan çıtlat-ı. Yazı misali gibi yazmaktan yazı, yazılan şey. çıtlatı, çıtlatılan şey. Lakin zannedersem manası spoiler kelimesini karşılamıyor. Çünkü genel ve güncel lügat olarak "sayılabilecek" TDK lügatinde karşılığı şudur:



Bizi alakadar eden mecazi manasıdır. O da: Bir kimseye, bilmediği bir şeyden ancak sezdirecek kadar söz etmek.

Spoiler ise sezmekten ziyade ne olduğunu, olup bittiğini öğrenmek ve bunun neticesinde ona karşı önceden bilmek ile hevesin/sürprizin/merakın kaybolmasıdır ki malumunuz.

[Başrahip]

Kelimeye odaklanmak yerine tanımı yapmak doğru kelime içün isabetli olur düşüncesindeyim.

Spoiler, bir şeyin içinden bir bilgi vermekse aynı anda hem sürpriz, merak, heves kırıcı hem de vericidir. Zira insanların malûmat almak içün-özellikle film ve dizi bahsinde- bilhassa spoiler ile ilgilendiklerini unutmamak gerekir.

Şu halde, bir şeyden, onun içinde yer alan şeylerle bahsedip bütünü veya sonucu hakkında bilgi vermemek desek olabilir.

[halilesen]

Aslında spoiler, ilk mesajda da bahsettiğim manalara sahip. İlk mesajdaki manaları İngilizce bir sözlük sitesinden almıştım. Dahası anladığım kadarıyla spoiler'ın bilgi vermekten ziyade heves kaçırmak manası var.

[senerisen]

Konuşma dilimize ve hatta yazı dilimize de girmiş kelimelerin "Öz Türkçe" karşılıklarını bulma çabanızı kutluyorum.